De Vlega-gehaktbal van Distrivers en Agraservice Lindenhols is de grote winnaar van de Cross Over Innovatie Challenge (XIC) 2019. Ruim 120 gasten, afkomstig uit de Regio Zwolle, waren getuige van de bekendmaking van deze winnaar tijdens een verrassend en smaakvol XIC-diner in hotel Lumen. De prijsuitreiking was de ‘grande finale’ van een afwisselend programma waarin het thema ‘verleg je eigen grenzen’ centraal stond. Sterrenkok Alwin Leemhuis van Restaurant De Tuinkamer was verantwoordelijk voor het hoofdgerecht. Een boeiende avond die door de aanwezigen beoordeeld werd met een dikke 8.

De drie directeuren van Kennispoort Regio Zwolle, Health Innovation Park (HIP) en Polymer Science Park (PSP) trapten op het podium de avond af door de ontwikkeling van hun eigen organisatie te schetsen en gaven daarbij aan hoe belangrijk innovaties zijn. Netty Wakker (Kennispoort), Kim Peters (HIP) en Mireille Kinket (PSP) gaven eensgezind aan dat samenwerking binnen en buiten de Regio Zwolle, grenzen verleggen en elkaar wat gunnen, belangrijke sleutels voor een succesvolle innovatie zijn.

Het winnen van de XIC-award brengt groei
Het winnen van de XIC-award draagt bij aan groei en ontwikkeling, dat wordt duidelijk uit het verhaal van Medical Precion, de winnaars van 2018. Annelies Maas van Medical Precision: ”Met het winnen van de prijs gaan nieuwe deuren open. Het is een objectieve erkenning van je product. Wij kwamen hierdoor met financiers in contact en kunnen ons nu richten op  het internationaal op de markt zetten van ons product.” Medical Precision ontwikkelde op basis van technieken uit de permanente make-up een techniek voor het markeren van locaties waar een kankerpatiënt bestraald moet worden. Hiermee is een permanente markering niet meer nodig.

Drie genomineerden in spanning
Inmiddels steeg de spanning bij de drie genomineerden. Medspray ontwikkelde een speciale spraytechniek waarmee heel gericht gesprayd kan worden. Dit product is gemaakt voor de medische markt en gaat nu ook toegepast worden in de parfumindustrie. ,,Voordeel van onze spraytechniek is dat er geen alcohol meer nodig is in parfum”, licht Anne Mechteld Morsman-Reuver toe. ,,Dat heeft een positief effect op de geur en maakt parfums goedkoper. En, onze spraytechniek laat geen vochtige plekken achter.”

Gilbert de Hartog ontwikkelde samen met onder andere de UT en AppBakkers de app Stervensdruk. ,,De naam is een knipoog naar ons drukke leven waarin we weinig stil staan bij de dood”, vertelt hij. ,,Toch is een ding zeker: we sterven allemaal. En dan kan je alles maar beter goed geregeld hebben. Onze app helpt daarbij. Je kunt er je wensen ten aanzien van je uitvaart in vastleggen, maar ook zaken als je testament en je wachtwoorden voor digitale toepassingen. Hiermee ontzorg je je nabestaanden. De app kan nu al rekenen op belangstellig van uitvaartorganisaties, verzekeraars en notarissen.”

De Vlega-gehaktbal van Distrivers en Agraservice Lindenhols is een eiwitrijke gehaktbal met 30% minder vlees, waarin veldbonen zijn verwerkt. ,, Clemens Damen, ontwikkelaar van de Vlega-gehaktbal: ,,Lindenhols wilde meer doen met zijn veldbonen en wij waren op zoek naar een eiwitrijk product. De veldboon bleek zeer geschikt. Samen ontwikkelden we de Vlega-gehaktbal. Zo krijgen de cliënten van de zorginstellingen waaraan wij onze producten leveren, een gezonde eiwitrijke gehaktbal op hun bord, maar met minder vlees.” Akkerbouwer Geert Lindenhols is trots op de nominatie en op zijn veldbonen. ,,De plant waaraan de bonen groeien is goed voor de bijen en voor de bodem. Een mooie bijkomstigheid. En de gehaktbal wordt regionaal geproduceerd, dus is er een minimale footprint.”

Trots op XIC-award
Aan het eind van de avond maakte Nathan Frederiks, de voorzitter van de jury, de winnaar bekend: de Vlega-gehaktbal. De jury, die naast Nathan bestond uit Annelies Maas, Roland Kortenhorst, Diederik Roo en Greeke Robaard, had een aantal criteria waaraan de winnende innovatie moest voldoen. ,,We hebben gekeken naar de impact van de innovatie, de schaalbaarheid en of het product geschikt is om op de markt te brengen”, licht Nathan toe. ,,De Vlega-gehaktbal voldoet daar aan. Het product heeft bovendien effect op de gehele keten. Het is duurzaam, draagt bij aan biodiversiteit, heeft een lage footprint en heeft een positief effect op de gezondheid van de cliënten in zorginstellingen. Het is bovendien een moor voorbeeld van echte cross-over innovatie.”

Clemens Damen nam samen met Geert Lindenhols vol trots de award, die dit jaar gemaakt werd door Arjan Boeve van Brandglass, in ontvangst. ,,We zijn ontzettend trots op deze award”, zegt Clemens. ,,We hebben samen met Geert Lindenhols een mooi product ontwikkeld en dat wordt met het winnen van deze prijs nog eens onderstreept. We gaan door waar we mee bezig zijn en samen met hem nog meer nieuwe producten ontwikkelen.”

De Vlega-gehaktbal van Distrivers, Van der Zee en Agraservice Lindenhols, is de grote winnaar van de XIC-award 2019. Deze award werd op 27 juni 2019 uitgereikt. Partijen namen de prijs in ontvangst voor de beste branche-overstijgende innovatie in de regio Zwolle, namelijk een gehaktbal die 30% minder vlees bevat en gemaakt is met eiwitten uit de veldboon.

Innovatieve samenwerking
Deze duurzame gehaktbal ontstond uit de wens van Distrivers en Consortium EiwitAnders, om de veldboon in Noord-Nederland te introduceren als een smakelijk en eenvoudig ingrediënt van maaltijdcomponenten. Zij werden in contact gebracht met Geert Lindenhols van Agraservice Lindenhols, die al langer de wens koesterde om meer te doen met zijn geteelde veldboon. Uit die samenwerking ontstond uiteindelijk de ‘Vlega-gehaktbal’.

Duurzame gehaktbal
Volgens Jeanine Hiemstra, manager Marketing & Innovatie bij Distrivers zijn duurzame vleesproducten met meer plantaardige eiwitten dé toekomst. De Vlega-gehaktbal is een milieuvriendelijk product. Het vlinderbloemige gewas laat 100 kilo stikstof per hectare in de bodem achter en dankzij een vroege oogst kan een weelderige groenbemester flink bijdragen aan organische stof in de bodem. Alle ingrediënten van de gehaktbal worden tevens lokaal betrokken, wat een besparing op foodmiles oplevert. Met de Vlega-gehaktbal is de keten bovendien verkort en kan de akkerbouwer zijn gewas beter verwaarden.

Jury-beoordeling
De XIC-jury stemde nagenoeg unaniem voor de Vlega-gehaktbal. Juryvoorzitter Nathan Fredriks van Rabobank IJsseldelta: “Wij waren onder de indruk van de circulaire win-win situatie van dit product, evenals de win-win situatie voor de regio. Een mooie cross-over tussen de voedingsmiddelenindustrie in de zorg en de agrarische sector.”

Winnaars
Distrivers is leverancier van eten & drinken aan care en cure organisaties door heel Nederland. Haar roots liggen bij slagerij Van der Zee uit Emmen. Van der Zee bereidt ambachtelijke producten voor zorginstellingen en horeca. Agraservice Lindenhols is actief op het gebied van akkerbouw, veehouderij en grondverzet, tevens teler van het wisselgewas veldboon.

Cross-over Innovation Challenge
XIC staat voor Cross-over Innovation Challenge, een initiatief van Polymer Science Park, Health Innovation Park en Kennispoort Regio Zwolle, die daarmee innovaties met een branche-overstijgende samenwerking in de regio willen stimuleren. Elk jaar kunnen ondernemers hun product, idee of dienst inbrengen, waarna drie kanshebbers worden geselecteerd. De award wordt uitgereikt aan het meest innovatieve en branche-overstijgende idee, gedurende een exclusief programma. Dit jaar is de zesde editie.

Een gehaktbal met eiwitten van de veldboon en 30% minder vlees, met dat product zijn Distrivers en Agraservice Lindenhols genomineerd voor de XIC-award 2019. Deze award wordt jaarlijks uitgereikt aan de meest verrassende innovatie waarbij meerdere bedrijven en sectoren betrokken zijn. De award is in het leven geroepen door Kennispoort Regio Zwolle, het Polymer Science Park en het Health Innovation Park. Op 27 juni wordt de winnaar bekend gemaakt tijdens het XIC-diner. 2019.

,,Duurzame vleesproducten met meer plantaardige eiwitten is dé toekomst”, zegt Jeanine Hiemstra. Zij is manager Marketing & Innovatie bij Distrivers. ,,Daarnaast hadden we contact met akkerbouwer Geert Lindenhols die meer wilde doen met de veldboon en wil men in het kader van de circulaire economie minder afhankelijk worden van eiwitimport. Samen met het consortium Eiwit Anders hebben we gebrainstormd hoe we deze zaken konden combineren. Zo ontstond het idee voor een gehaktbal met de veldboon.”

Eiwitrijk
Met de Vlega-bal wordt het verlies van dierlijke eiwitten in het vlees deels opgevangen door een eiwitrijke peulvrucht, namelijk de veldboon uit Zuidwolde. Akkerbouwer Geert Lindenhols teelt deze boon. ,,Het mooie van het verwerken van deze boon is dat het eiwitgehalte stijgt, terwijl je minder vlees eet. Het is een mooi product dat we ook in brood en koek verwerken. Het fijne meel gaat in deze deegwaren en het grove meel gebruiken we voor de Vlega-bal.”

Regionaal product
De Vlega-bal is een regionaal product, ,,Door dit eiwitrijke product compleet lokaal te betrekken worden foodmiles verminderd”, legt Jeanine uit. ,,Productontwikkelaars bij onze slagerij Van der Zee hebben de ‘Vlega-bal’ ontwikkeld. Deze is er in een variant van de half-om-half gehaktbal en een rundergehaktbal. Ze worden gemaakt van regionaal vlees van het Groninger Weiderund en het Gaasterlands kruidenvarken. De veldboon wordt geteeld en verwerkt door agrariër Geert Lindenhols en de gehaktballen worden in onze slagerij in Emmen gebraden. Een mooi regionaal product dus!”

Milieuvriendelijk
Daarnaast is het ook een milieuvriendelijker product. ,,In de agrarische sector wordt de veldboon ingezet als wisselgewas”, legt Jeanine uit. ,,Het vlinderbloemige gewas laat 100 kilo stikstof per hectare in de bodem achter. Als de boon in bloei staat, zijn de bijen er ook nog eens dol op. Met de Vlega-bal hebben we bovendien de keten korter gemaakt en kan de akkerbouwer zijn gewas beter verwaarden.”

Bredere afzetmarkt
Distrivers heeft mooie toekomstplannen voor de Vlega-bal. ,,De vraag naar vegetarische en duurzamere producten neemt toe”, zegt Jeanine. ,,Wij spelen hierop in en stimuleren onze klanten om minder vlees te eten. Met onze Vlegalijn -waarin vleesproducten uit de streek zijn verwerkt en een stukje eiwittransitie plaats vindt door middel van veldbonen uit de regio- zijn we verbonden met de omgeving, kijken we naar de toekomst en werken we aan duurzaamheid van ondernemen. We zullen de Vlega-bal dan ook breder gaan vermarkten dan we nu doen. Momenteel wordt de Vlega-bal alleen verkocht aan de klanten van Distrivers. Dat zijn vooral zorginstellingen. We onderzoeken nu of we ook binnen de horeca ons product kunnen afzetten.”

Voorbeeld van optimale samenwerking
,,De Vlega-bal is een prachtig voorbeeld van een optimale samenwerking tussen de primaire producent en de verwerker inclusief de afzet”, zegt innovatieadviseur Petra van den Hengel. Zij is namens Kennispoort Regio Zwolle betrokken bij de Vlega-bal. ,,Hierdoor zetten Distrivers en Agraservice Lindenhols een nieuwe duurzame regionale korte keten op, die zo min mogelijk schakels heeft. Ketenbenadering en samenwerking zijn hierin cruciaal.”

Een app waarin uitvaartwensen digitaal vastgelegd kunnen worden, dat is Stervensdruk. Gilbert den Hertog van Uitvaartplan ontwikkelde deze app samen met onder andere de UT en AppBakkers en is nu genomineerd voor de XIC-award 2019.  Deze award wordt jaarlijks uitgereikt aan de meest verrassende innovatie waarbij meerdere bedrijven en sectoren betrokken zijn. De award is in het leven geroepen door Kennispoort Regio Zwolle, het Polymer Science Park en het Health Innovation Park. Op 27 juni wordt de winnaar bekend gemaakt tijdens het XIC-diner 2019.

Waarom een app voor uitvaartwensen? ,, Jaren lang ben ik zelf werkzaam geweest binnen de uitvaartbranche en heb ik alle facetten van de uitvaart meegemaakt”, antwoordt Gilbert den Hertog. ,,Door het van de zijlijn te aanschouwen krijg je soms hele mooie dingen te zien, maar ook nare dingen. Wat vooral opviel, was dat veel nabestaanden geen notie hebben van wat de wensen zijn van de overledene. Dat bracht mij op het idee om een app te bouwen waarin mensen dit kunnen vastleggen.”

Meer dan alleen wensen voor de uitvaart
Hij voegde de daad bij het woord en zocht de samenwerking met appbouwers. Het resultaat is Stervensdruk, een applicatie die mensen de gelegenheid geeft om zijn of haar wensen voor de eigen uitvaart kenbaar te maken. ,,Maar er kan meer mee”, zegt Gilbert. ,,Mensen kunnen er ook wachtwoorden van onlineapplicaties in kwijt, een machtiging voor bankrekeningen, medische gegevens en andere waardevolle documenten die voor nabestaanden van belang kunnen zijn. Het is eigenlijk een digitale kluis die nabestaanden ontzorgt.”

Uniek
Op dit moment is er nog geen applicatie waarin zo uitvoerig zaken kunnen worden vastgelegd. De app is voor iedereen bedoeld, maar in eerste instantie richt Uitvaartplan zich op de leeftijdsgroep 55+ en op de palliatieve zorg. ,,Maar de app kan breder ingezet worden”, legt Gilbert uit. ,,Ook verzekeraars en notarissen kunnen deze gebruiken. Dit maakt de app een unieke innovatie. Er is dan ook veel belangstelling voor bij de landelijke uitvaartbranche, maar ook vanuit Duitsland is er interesse. Samen met Omroep Max werken we momenteel aan grotere nationale bekendheid.”

MKB-adviseur Bart Jeurnink is trots op de nominatie. Hij heeft namens Kennispoort Regio Zwolle de ondernemer geholpen met het aanscherpen van het businessplan. ,,Het is een mooie innovatie”, vindt Bart. ,,Op deze manier wordt de uitvaart gemakkelijker bespreekbaar, dwing je mensen om na te denken wat nabestaanden nodig hebben en ook wordt met de app zichtbaar wat de kosten van de uitvaart zijn. Ik vind het een mooie oplossing en denk dat velen het zullen gaan gebruiken.”
Tevens heeft hij Gilbert kunnen doorverwijzen naar Windesheim zodat de app door IT studenten nog verder geoptimaliseerd kon worden. Een mooie vorm van een samenwerking in de regio.

Op 27 juni aanstaande wordt voor de zesde keer de Cross Over Innovation Challenge (XIC) award uitgereikt. Kennispoort Regio Zwolle, het Polymer Science Park en het Health Innovation Park zijn samen de initiatiefnemers van de award. Deze prijs wordt uitgereikt aan een ondernemer met een verrassende innovatie die meerdere sectoren of doelgroepen bereikt. Uit alle inzendingen worden drie genomineerden geselecteerd. Dit jaar zijn dat de Vlega-gehaktbal van Distrivers, een applicatie van Uitvaartplan waarmee uitvaartwensen vastgelegd kunnen worden en de parfumverstuiver van Medspray. Deze verstuiver maakt het sprayen van parfum zonder gebruik van alcohol mogelijk. Medspray is via OostNL met het Health Innovation Park in contact gekomen.

Nanotechnologie
Medspray ontwikkelt al sinds 2002 de Micro Spray Nozzle Units (SNU’s) voor farmaceutische toepassingen, zoals inhalers en oogsprays. Het bedrijf maakt daarbij gebruik van nanotechnologie om spray nozzleste maken met minuscule gaatjes voor een zeer fijne verneveling. De gaatjes hebben een diameter van tussen de 2 en 20 micrometer. Ter vergelijking: een menselijke haar heeft een diameter van 70 micrometer. Voordeel van deze kleine gaatjes is dat de spray zeer nauwkeurig op plekken in de keel, ogen, neus, longen of mondholte gespoten kan worden.

Consumententoepassingen
Ondanks deze hightech achtergrond, is de nozzle technologie geschikt voor grote aantallen. Dat betekent dat ze ook kunnen worden ingezet voor wereldwijde consumentenproducten, zoals parfums. ,,En dat lijkt werkelijkheid te worden”, vertelt  Anne Mechteld Mosman van Medspray vol trots.

,,Want, inmiddels zijn we in contact gekomen met een grote onderneming die op zoek was naar een manier om parfums op waterbasis te kunnen sprayen zonder dat het erg nat aanvoelt bij de gebruiker. De Medspray nozzle technologie is de oplossing! Samen met éen van werelds grootste fabrikanten van parfumpompjes wordt nu gewerkt aan een verstuiver waarin de Medspray nozzle, bestaande uit onder andere silicium, wordt ingebouwd zodat de parfum egaal gesprayd kan worden zonder dat het nat aanvoelt.”

Verrassend
“Het is mooi om te zien hoe deze unieke toepassing zich ontwikkelt richting twee verschillende markten, namelijk de farmaceutische industrie en de cosmetische industrie”, zegt Gijs Luesken. Hij heeft namens het HIP en Oost NL het contact met Medspray gelegd. In de cosmetische industrie zijn andere producteisen nodig en het is een heel andere markt. Maar het gaat lukken. In het najaar komt het eerste flesje parfum op de markt. En het mooie is, dat het ook nog een milieuvriendelijke toepassing is. Want er is voor het verstuiven geen drijfgas nodig. Al met al een prachtige innovatie waar mens en milieu plezier van hebben!”

Op 13 juni is de Economic Board Zeeland op werkbezoek geweest bij de Economic Board Regio Zwolle. Ook werd een bezoek gebracht aan Zuid-Holland. Tijdens de ontbijtsessie bij het Polymer Science Park  zijn ervaringen uitgewisseld over de manier waarop de Boards in elk van de regio’s de economische structuur en het vestigingsklimaat versterken. De samenwerking op strategisch niveau tussen de 3 O’s blijkt een goede formule dat leidt tot bundeling van denkkracht en gezamenlijke strategische agenda’s, versterking van innovatiekracht en meer lobbykracht. In de boards worden bestaande netwerken in de regio’s met elkaar verbonden.

Opvallend, maar niet verrassend, is dat in alle drie de regio’s de arbeidsmarkt/Human Capital agenda een heel belangrijk speerpunt vormt.

Er zijn diverse punten benoemd waar de Boards ook onderling van elkaar kunnen leren en in kunnen samenwerken.