PSP stimuleert graag jong talent en biedt dan ook alle ruimte aan stagiairs en net afgestudeerde studenten om praktijkervaring op te doen. Steven Paulus (22) en Chris Hutten (22) maken hier graag gebruik van en zijn sinds september als werkstudent te vinden op onze werkvloer. Beiden doen ze de opleiding werktuigbouwkunde bij Windesheim. >> Lees meer

,,Ik wacht momenteel op de start van mijn afstudeeropdracht en overbrug die tijd bij PSP”, vertelt Steven. ,,Het is de bedoeling dat ik in februari start met mijn afstudeerproject. Tot die tijd werk ik hier aan een aantal projecten. Ik heb hier vorig jaar stage gelopen en kon die periode verlengen. Een mooie kans om nog meer praktijkervaring op te doen. Tijdens mijn stage werkte ik aan een project waar we op zoek waren naar nieuwe soorten hars. Ik stelde zelf verschillende harsen samen en testte die op bruikbaarheid. Op die manier ben ik in aanraking gekomen met verschillende methoden om te testen, zoals spuitgieten en trekproeven.”

Op de vraag hoe hij het vindt bij PSP antwoordt hij meteen positief. ,,Eerder had ik niet zo veel met kunststoffen, maar na mijn stage hier heb ik ontdekt dat het veel fascinerender en uitdagender is dan ik had gedacht. Ik leer hier heel veel waar ik in mijn toekomst zeker mijn voordeel kan doen.”

Blijven plakken na de stage
Ook Chris heeft het naar zijn zin bij PSP. ,,Ik heb hier mijn afstudeeropdracht gedaan en ben als werkstudent blijven plakken”, zegt hij lachend. ,,Ook ik blijf hier een halfjaar en dan ga ik een master aan de Universiteit Twente doen. Ik ben afgestudeerd op het project dat PSP voor Laude doet. We onderzochten nieuwe materialen voor de kaas-mallen die zij gebruiken. Dit project loopt nog steeds. Een keer per week werk ik bij hen op locatie. Daarnaast heb ik ook meegewerkt aan een project waarbij we materiaal maakten om bepaalde emmers lekdicht te maken.”

Werk genoeg
Beide studenten ondersteunen Nils Schut met het doen van verschillende proeven en testen. ,,We zijn inmiddels met twee werkstudenten hier aan het werk en we hebben het allemaal druk, dus er is genoeg werk”, zegt Chris. ,,En het is ook nog gezellig”, voegt hij er aan toe. ,,We hebben een leuk team. We kenden elkaar wel via school, maar op deze manier leer je elkaar nog veel beter kennen. We helpen elkaar en geven elkaar feedback op de rapporten die we moeten opleveren.”

Praktijk uitdagingen

In de praktijk werken blijkt op sommige punten toch net even anders dan gedacht. ,,Het is vooral lastig om je aan de planning te houden”, zegt Steven. ,,Sommige dingen kunnen we niet zelf en dan zijn we afhankelijk van derden, dat maakt het soms moeilijk om de planning te halen”, voegt Chris toe. ,,Of materiaal dat zich ineens toch anders gedraagt dan we hadden voorspeld”, zegt Steven. ,,Dat kan het proces vertragen of we moeten het onderzoek omgooien. Maar dat is het mooie van de praktijk. Dit soort dingen leer je niet op school.”

Beide werkstudenten vinden de ervaring die ze nu opdoen zeer waardevol. ,,PSP is een kleine organisatie waar je aan veel verschillende projecten kan werken”, zegt Steven. ,,Daar leer je veel van. Je wordt flexibel en je leert creatief te worden in het oplossen van problemen die je tegenkomt.”

Maar liefst drie stagiaires zijn de komende tijd te vinden bij PSP. In hun eigen werkruimte zijn ze onder begeleiding van verschillende projectleiders druk met verschillende opdrachten en projecten. Pelle van Kessel studeert Werktuigbouwkunde aan Windesheim en volgt zijn derdejaars stage bij ons. Felix van Geene doet de MBO opleiding Middenkader Technicus Engineering Havo traject bij Deltion en Max Roessink is derdejaars MBO-student Middenkader  Technicus Engineering Werktuigbouwkunde, ook bij Deltion. Alle drie zijn ze in september gestart met hun stage. >> Lees meer

,,Ik houd me bezig met het project Sensorintegratie dat PSP in opdracht van Wavin doet”, vertelt Pelle. ,,Ik ga onderzoek doen naar de haalbaarheid van het spuitgieten van sensoren. Maar op dit moment ben ik vooral bezig met het maken van een Plan van Aanpak. Dat moet ik begin oktober aanleveren. In totaal ben ik 100 werkdagen hier aanwezig en dan moet het onderzoek af zijn.”

Ubbink
Felix houdt zich met verschillende projecten bezig. ,,De nadruk ligt voor mij op het project dat we doen voor Ubbink waarin we onderzoeken of bepaalde soorten plastic recyclebaar zijn”, licht hij toe. ,,Het gaat dan om PE- en PP-buizen in verschillende kleuren. Die breken we eerst en we testen ze dan of ze geschikt zijn als grondstof voor nieuwe producten.”

Max houdt zich volledig bezig met het Ubbink-project. ,, Max laat een zakje met grove maling van een plasticsoort zien. ,,Dit is de grove maling van een plasticproduct”, licht hij toe. ,,Deze wordt nog een keer gemalen en wordt dan gecompoundeerd. Daarna gaat het de spuitgietmachine in en wordt het een trekstaaf die we op sterkte kunnen testen.”

,,Ik vind het leuk om vooral praktisch bezig te zijn”, laat hij weten. ,,Het is geweldig om het spuitgieten te leren en trekstaven te testen. Onlangs heb ik ook nog een stans gereviseerd. Die stans werkte niet meer, maar was wel essentieel voor het uitvoeren van het onderzoek. Ik heb de stans uit elkaar gehaald en weer helemaal bruikbaar gemaakt.”

Prima stageplek
Alle drie vinden ze PSP een prima plek om stage te lopen. ,,Er zijn veel verschillende projecten en er zitten in dit pand ook andere bedrijven die veel kennis in huis hebben”, zegt Felix. ,,Iedereen werkt samen en je kunt dan ook veel mensen om hulp vragen.” Pelle ziet een klein nadeeltje. ,,Ik doe vooral een onderzoek voor Wavin, maar PSP is mijn aanspreekpunt. Dat is soms lastig, maar ik kan altijd een afspraak met Wavin maken of mijn vraag via de email stellen. Toch kan dit ook een pluspunt zijn. Zo kan ik ook een keer een kijkje nemen in de fabriek bij Wavin en kan ik gebruik maken van zowel de expertise van Wavin als PSP.

Een ander puntje van aandacht zijn de materialen. ,,Ze hebben in mijn ogen niet altijd de juiste materialen”, laat Max weten. ,,Zo hebben we aangeraden om een decoupeerzaag en een cirkelzaag aan te schaffen. Dan gaan dingen sneller.”

Alle drie vinden ze de stage bij PSP leuker dan een dag op school. ,,De tijd gaat hier snel en je leert heel veel”, vindt Felix. ,,Je leert nu eindelijk hoe het in de praktijk werkt. En dan blijkt het soms toch anders te gaan dan je op school leert. Alles is minder gestructureerd. Er zijn zo veel projecten die door elkaar lopen, dat zorgt voor veel afwisseling. En het halen van de planning is soms lastig. Wij moeten echt leren om in te schatten hoe lang je met iets bezig bent. Maar dat gaat hier vast goed komen.”

Dinsdag 17 september organiseerden we de eerste Co-Creatie workshop voor een aantal ondernemers uit de kunststof keten die in aanmerking komen om deel te nemen aan het Di-Plast Interreg programma. De aanwezigen konden met elkaar en de consortiumpartners in discussie over de bottlenecks bij het gebruik van recyclaat en de mogelijke oplossingen. Projectleider Femke de Loos kijkt tevreden terug op deze workshop en is blij met de constructieve, actieve houding van alle deelnemers.

,,We gaven alle aanwezigen een toelichting op de tools die we in het Di-Plast Programma kunnen gaan ontwikkelen”, vertelt Femke. ,,Deze tools dragen allemaal bij aan het efficiënter en gemakkelijker maken van de gehele recycleketen. Om deze tools te ontwikkelen gaan we op korte termijn van start met een viertal pilots op het gebied van toepassingsgerichte recyclaat eigenschappen, datamanagement en forecast en value stream management.”

Veel interesse
De deelnemers waren zeer geïnteresseerd in de opzet van de pilots en dachten ook actief mee. ,,Het was mooi om te ervaren dat er veel interesse was, ook al zijn sommige onderdelen nog best lastig. Maar ik ben er van overtuigd dat ondernemers veel aan de uitkomsten van de pilots kunnen hebben”, zegt Femke enthousiast. ,,Denk alleen al aan alle data en de kennis die die opleveren en de tools die beschikbaar komen. Dat is van grote waarde. Het gebruik van die tools biedt ondernemers straks veel mogelijkheden.”

Complete toolkit
Het eindresultaat van het Di-Plast programma is straks een complete toolkit waarmee de inzet van recyclaat stromen een sprong kan gaan maken. ,,Dit is uniek”, laat Femke weten. ,,We gaan een stapje verder en doen dat samen met ondernemers en partners. In het Interreg programma wordt nauw samengewerkt met kennisinstellingen in onder andere Duitsland. Eind september heeft in Würzburg de tweede Co-Creatie workshop plaatsgevonden.”

De pilots duren een jaar. Dus eind 2020 moet de toolkit er zijn. Femke benadrukt dat er dan ook echt iets mee gedaan wordt. ,,Er zijn al speciale teams in beeld die gaan zorgen voor de uitrol van de toolbox bij het bedrijfsleven”, laat ze weten.

Meedoen levert voordelen op

,,Meedoen en meedenken in dit programma heeft een aantal voordelen voor ondernemers”, licht projectleider Femke de Loos toe. ,,Je kunt als ondernemer via de co-creatie workshops en de hieruit voortvloeiende pilots zelf aangeven welke tools je nodig hebt en hoe je deze zou willen toepassen in je bedrijf.  Als deelnemer  heb je hierdoor direct invloed op hoe de tools eruit gaan zien en welke problemen ze oplossen. Dus je eigen bedrijf heeft er meteen voordeel bij.”

Meerdere deelnemers van de eerste workshop hebben in ieder geval al aangegeven interesse te hebben om deel te nemen. Wie volgt?

Meer informatie over Di-Plast vind je in de Di-Plast_overview en via deze link

Wat is er mogelijk met huishoudelijk verpakkingsafval? Heel veel! Wat denk je van 3D printen met kunststof verpakkingsmateriaal of het maken van infiltratiekratten voor het opvangen van regenwater? Zomaar twee uitkomsten van een aantal pilots waar de afgelopen maanden binnen het programma Kunststof Verpakkingsmateriaal als Grondstof (KVG-programma) aan gewerkt is. Tijdens het opschalingsdiner eind september wisselden alle deelnemers aan de pilots de resultaten met elkaar uit en bespraken ze de mogelijkheden om hun pilot op te schalen. Namens het Polymer Science Park nam Gerard Boschman deel aan dit opschalingsdiner. Hij was tafelheer bij de pilot Infiltratiekratten van De Groot Vroomshoop Groep.

,,Het KVG-programma is op initiatief van Rijkswaterstaat en Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) ontstaan”, vertelt Gerard. ,, Het programma Kunststof Verpakkingsafval als Grondstof (KVG) stimuleert het gebruik van huishoudelijk kunststof verpakkingsafval in producten. Door vraag en aanbod van gerecyclede kunststoffen beter op elkaar aan te sluiten, wordt het gebruik van primaire grondstoffen teruggedrongen. De focus ligt op twee pijlers: inkoop en innovatie. Het programma wordt uitgevoerd door Rijkswaterstaat (RWS) en Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) en gefinancierd door Stichting Afvalfonds. PSP ondersteunt dit programma via KIDV met technisch onderzoek. We doen testen in onze laboratoria om de pilots meer inzicht te geven in hun mogelijkheden.”

Testen
,,Zo hebben we voor Veolia een geurtest gedaan”, licht Gerard toe. ,,Hier werden kunststofproducten gespuitgiet tot bakjes die we gelijk luchtdicht verpakt hebben. We hebben een meting van stofdeeltjes gedaan en onderzocht of er sprake was van een hinderlijke geur. Voor Save Plastics hebben we een ‘lange duur test’ gedaan, een geurtest en een antisliptest. Bij dat laatste hebben we getest hoe de wrijvingsweerstand van de betreffende kunststof was. Dat is hier nodig, omdat dit tot kunststofplanken verwerkt wordt.”

Infiltratiekratten
Tijdens het diner was Gerard tafelheer bij de pilot die door De Groot Vroomshoop is opgezet. Het gaat hierom het maken van kunststof infiltratiekratten die geplaatst kunnen worden onder bergingen. Deze kratten vangen regenwater op. ,,Tijdens de pilot hebben we diverse testen, zoals  schroeftesten,  gedaan”, vertelt Gerard. ,,Daarbij was het van belang om te testen hoe goed de kunststofverbinding blijft zitten als je deze met schroeven in elkaar zet. We hebben ook gekeken hoe we de stabiliteit van de materialen konden verbeteren. Dat deden we met het team van PSP. We hebben nieuwe additieven in de grondstof gecompoundeerd en daarna testen hierop uitgevoerd.”

Waaier aan ideeën
Nu is het moment gekomen om deze toepassing op de markt te zetten, zodat ze bij nieuwbouwprojecten meteen geplaatst worden onder bergingen. Dat betekent opschaling van de pilot. Aan tafel zaten partijen die De Groot Vroomshoop hierbij kunnen ondersteunen. In twee rondes werd onder leiding van Gerard geïnventariseerd wat de verschillende partijen kunnen en willen bijdragen. Daar kwam een waaier aan ideeën uit. ,,Zo heeft een partij interesse getoond om te onderzoeken welke mogelijkheden de infiltratiekisten nog meer bieden te hebben”, laat Gerard weten. ,,PSP denkt graag mee over de kansen in de markt. Alle partijen hebben aan het eind van de avond hun commitment in een ‘gentlemen’s agreement’ uitgesproken. Een mooi resultaat!“

Eindsymposium 13 november
Op 13 november vindt het eindsymposium van het KVG programma plaats. Dan laten alle deelnemers de resultaten van de verschillende pilots zien. Ook hierbij is PSP van de partij. We zullen  als moderator optreden. ,,Ik ben heel benieuwd wat er uit alle pilots komt”, licht Gerard toe. ,,Het is een ontzettend mooi en ambitieus programma dat wat mij betreft zeker een vervolg verdient. We hebben nu alleen gekeken naar de mogelijkheden van huishoudelijke kunststof reststromen. In een vervolg zouden we dit kunnen uitbreiden naar andere kunststof reststromen. Maar dat is maar een idee. Er zullen vast nog veel meer mogelijkheden voor een vervolg zijn. Ik kijk met belangstelling uit naar het eindsymposium en verwacht dat er daar mooie resultaten gepresenteerd worden.”

 

Op donderdag 26 september nam een aantal relaties van het Polymer Science Park deel aan de Terahertz Technologie workshop in Dusseldorf. Deze workshop werd door het Polymer Science Park in samenwerking met het NRWO georganiseerd en komt voort uit het Interreg project “Smart Production”. Projectleider Martine Bonnema reisde met hen mee en doet kort verslag van een interessante, inspirerende dag.

,,Deze dag was eigenlijk opgedeeld in twee delen”, vertelt Martine. ,,Tijdens de workshop zelf, die gegeven werd door de Hogeschule Dusseldorf, leerden de aanwezigen welke mogelijkheden Teraherz Technologie biedt. Daarnaast was er een aantal bedrijven aanwezig die iets vertelden over andere ‘analyze methodes’. Heel leerzaam en inspirerend.”

,,Zo hebben we van Tascon geleerd hoe ze recylaat en microplastics bijvoorbeeld analyseren op  de aanwezigheid van verschillende polymeeradditieven”, licht Martine toe. ,,Roger Dietrich van OFG legde uit hoe zij de oorzaak van defecten in grote schepen of windmolen wieken kunnen achterhalen zonder de windmolen naar het lab te hoeven halen. Tot slot gaf Nanoanalytics toelichting op het visualiseren van diverse oppervlaktes. Interessant voor de hele kunststofindustrie.”

De bedrijven die de workshop bijwoonden waren enthousiast. ,,De deelnemers waren blij met de kennis die ze hebben opgedaan, ook al was het misschien op een ander onderwerp dan waarvoor ze  naar de workshop waren gekomen”, zegt Martine. ,,Uiteindelijk een inspirerende en zinvolle dag die zeker een vervolg verdient!”

De supermarkten hebben jarenlang gewerkt aan het clusteren van producten in productcategorieën, zodat deze aansluit bij de beleving van de consument. Wij denken onbewust in productcategorieën wanneer we een product zoeken in de supermarkt. Inzamelsystemen zouden beter op deze manier van denken mogen aansluiten. Standaardisatie van materialen per productcategorie zal nieuwe inzamelsystemen en eenvoudigere scheidingstechnieken mogelijk maken waardoor hoogwaardige monostromen gecreëerd worden. De productcategorie frisdranken is een mooi voorbeeld hiervan, waarbij een standaardmateriaal PET voor alle flessen worden gebruikt en apart worden ingezameld via het statiegeldsysteem.

Plastic Pact
Door het ondertekenen van het Plastic Pact hebben veel bedrijven beloofd zich in te zetten om de hoeveelheid plastic in eenmalige verpakking terug te brengen, deze 100% recyclebaar te maken en een zo hoog mogelijk percentage hernieuwbare kunststof te gebruiken in de verpakking die op de Nederlandse markt wordt gebracht. In enkele gevallen is snel winst te behalen, bijvoorbeeld daar waar het gaat om dezelfde producten. Bij versproducten vinden we in het schap naast verpakte ook onverpakte producten. Een reductie van verpakking is hier snel gemaakt.

Gerecyclede plastic

In de meeste gevallen heeft de verpakking een belangrijke functie om het product in de juiste hoeveelheid en juiste kwaliteit aan de consument te kunnen aanbieden. In deze functie is plastic niet meer weg te denken en zullen alternatieven zeker geen milieuwinst opleveren. Echter op gebied van inzet en gebruik van soort plastic is nog veel winst te behalen in verpakkingen door gebruik te maken van gerecyclede plastic. Het echt circulair maken van de verpakking houdt in dat het materiaal dat vrijkomt na gebruik van de verpakking weer wordt ingezet voor hetzelfde doel.

PET mooi voorbeeld

Een mooi voorbeeld is de inzet van rPET bij frisdrankflessen. Dit is mogelijk omdat, zoals hierboven reeds aangegeven, voor frisdrank alleen PET als grondstof wordt gebruikt en door een apart inzamelsysteem (statiegeldsysteem) een mooie, schone monostroom beschikbaar is. Helaas is het deel PET dat via de PMD terugkomt (nog) niet te gebruiken in de toepassing voor frisdrankfles. In de stroom via de PMD-container zitten namelijk ook PET-verpakkingen waar chemicaliën, wasmiddelen en shampoos in hebben gezeten. De risico’s zijn te groot om dit materiaal voor de frisdrankfles te gebruiken. Om het mogelijk te maken om meer rPET in voedselverpakkingen te kunnen inzetten zal men producten anders dan voedingsmiddelen moeten weren in PET-verpakkingen.  In het kader van traceerbaarheid (REACH) is het dan eenvoudiger rPET breder in te zetten.

Verschillende materialen als grondstof

Wanneer we naar andere productcategorieën kijken, zoals bijvoorbeeld de wasmiddelen, dan worden binnen deze productcategorie diverse materialen gebruikt als grondstof voor verpakkingen.bWe vinden er PET flessen, HDPE extrusieblaasflessen, PP extrusieblaasflessen en PP spuitgietbakjes. Zelfs van hetzelfde merk vinden we zowel PET als HDPE flessen.

Bij de materiaalsoort PP treffen we verpakkingen aan met verschillende verwerkingseigenschappen. Deze verwerkingseigenschappen zijn bepalend voor de productiemethode. Voor extrusieblazen is een lage viscositeit gewenst en voor spuitgieten is een hoge viscositeit gewenst. Een mix van beide materialen kan niet worden gescheiden. Het verandert de viscositeit dusdanig dat het niet opnieuw ingezet kan worden bij de oorspronkelijke productiemethode.

Keuze voor een materiaalsoort levert winst voor recycling

Een keuze voor één materiaalsoort in deze productcategorie zal de inzet van gerecycled materiaal eenvoudiger maken. Wanneer wordt gekozen voor HDPE flessen en potten met dezelfde verwerkingseigenschappen en productiemethode, kan eenvoudig via meerlaagsextrusie recyclaat uit HDPE worden ingezet.

Denken in productcategorie

De verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van het recyclaat wordt nu nog te eenvoudig bij de recyclingindustrie neergelegd, hoewel het onmogelijk is om momenteel met de huidige inzameltechnieken aan de gevraagde eisen te voldoen. Het is een samenspel in de gehele keten en dat betekent onder andere dat de merkfabrikanten op productcategorieniveau moeten denken en niet op productniveau. Als bijvoorbeeld in de productcategorie wasmiddelen er een eenduidige keuze wordt gemaakt voor één materiaalsoort, geeft dit de inzamelaars en de recyclingindustrie de mogelijkheid om de kwaliteit van de monostromen te verbeteren.

Conclusie: de sleutel voor het circulair maken van de verpakking ligt in het schap van de supermarkt.  Eén standaard materiaalsoort voor verpakkingen binnen een productcategorie levert een bruikbaar recyclaat dat opnieuw ingezet kan worden in dezelfde productcategorie.

Henk-Jan Regeling