Een team van het PSP brengt samen met Natuur en Milieu Overijssel (NMO) en de provincie alle Overijsselse bedrijven in de kunststofwaardeketen in beeld die actief zijn op het gebied van kunststoffen uit fossiele grondstoffen. Van aanbieders van grondstoffen tot bedrijven die recyclen en/of kunststoffen produceren. De provincie wil vervolgens deze bedrijven proactief kunnen benaderen en hen gericht kunnen ondersteunen met het uitwerken van nieuwe initiatieven op het vlak van circulariteit. Een mooie opdracht waar vanuit PSP René van Bremen en Priscilla Lips de komende maanden aan werken.

Hoe is dit project tot stand gekomen? ,,Om de transitie naar een circulaire economie te versnellen heeft de provincie Overijssel samen met bedrijven, onderwijs- en kennisinstellingen, maatschappelijke partners en overheden 6 regionale transitie agenda’s (RTA’s) opgesteld, waaronder de RTA Kunststoffen, vertelt René. In het kader van deze transitieagenda willen de provincie en haar partners (beter) inzicht krijgen in de grondstofstromen en de onderlinge verbindingen tussen bedrijven die actief zijn in de kunststofketen, en de belemmeringen en kansen die bedrijven ervaren om (verdere) stappen te zetten richting circulaire ketensamenwerking. Waar lopen zij in de praktijk tegenaan en waar hebben zij hulp bij nodig? De provincie heeft stevige ambities en wil graag op nationaal niveau een vooraanstaande rol spelen in de recycling van kunststoffen. Daarom is het zaak om een goed overzicht van alle partijen en hun uitdagingen te hebben. En daar gaan wij voor zorgen.”

Schakels in de keten

,,We zijn er trots op dat we dit mogen doen”, vult projectleider Priscilla aan. ,,De provincie ziet PSP als belangrijke kennispartij op dit gebied. We gaan er dan ook vol enthousiasme mee aan de slag. We hebben inmiddels al een aantal stappen gezet. We hebben met elkaar bepaald dat we ons in eerste instantie richten op de bedrijven die zich met thermoplasten en mechanische recycling bezighouden. Via een selectie van de Kamer van Koophandel en ons eigen netwerk hebben we een lijst van bedrijven samengesteld. De bedrijven die op de lijst staan, zijn vervolgens ingedeeld in schakels van de keten. Voorbeelden van schakels zijn: grondstoffenleveranciers, compoundeer bedrijven, producenten van halffabricaten en eindproducten, inzamelaars van reststromen en recyclers. Op die manier ontstaat een zo compleet mogelijk overzicht van de kunststofketen in Overijssel.” 

Benaderen bedrijven

Inmiddels is er ook een aantal studenten binnen het project actief. Zij doen deskresearch naar alle bedrijven die op de lijst staan. ,,We hebben hen gevraagd om via verschillende bronnen zoveel mogelijk informatie over de bedrijven te verzamelen”, licht Priscilla toe. ,,Zij brengen bijvoorbeeld in kaart in welke markt bedrijven actief zijn, hoe groot ze zijn, of ze zich richten op bepaalde grondstoffen en met welke reststromen ze te maken hebben. Op basis van die gegevens selecteren we bedrijven voor het invullen van een enquête met meer specifieke vragen. Daarna volgen dan nog  verdiepende gesprekken met een aantal ondernemers. Alle data die we dan verzameld hebben, leveren we zo compleet en gebruikersvriendelijk mogelijk aan bij de provincie, zodat zij ze op een efficiënte manier in de database kunnen invoeren. Met de resultaten (data) kunnen we ondernemers nog beter ondersteunen in de transitie naar een circulaire economie. Denk bijvoorbeeld aan wegnemen van belemmeringen en het sneller realiseren van kansrijke samenwerking in de kunststofketen.” 

Sprekende voorbeelden

De partijen die samen dit project uitvoeren, willen de gegevens die uit deze inventarisatie naar voren komen ook gebruiken om sprekende voorbeelden op het spoor te komen. “Mooie voorbeelden van bedrijven die al gerecyclede producten op de markt hebben gebracht , laat René weten.” ,,NMO gaat straks die ondernemers benaderen en maken artikelen of filmpjes van hun product en laten zien welke rol elke partij (schakel) heeft gespeeld. Op die manier kunnen we burgers en bedrijven met concrete voorbeelden laten zien dat het zeker zinvol is om plasticafval te scheiden en dat er mooie dingen uit voortkomen. En we hopen er ook andere ondernemers die plannen hebben op het gebied van de kunststofrecycling mee te inspireren.”       

Oproep

Om het project zo goed mogelijk uit te voeren, is een zo compleet mogelijk overzicht van bedrijven in Overijssel nodig. Daarom doet het team van PSP een dringende oproep. Als je actief bent in één van de schakels van bovengenoemde kunststofwaardeketen (thermoplasten en mechanische recycling) en je hebt in september nog geen bericht gehad, neem dan zelf contact met ons op. Dat kan via het sturen van een mail naar info@polymersciencepark.nl. ,,En we willen natuurlijk een zo groot mogelijke response op de enquête”, zegt Priscilla tot slot. ,,Dus, als je de enquête krijgt, vul deze dan zo snel mogelijk in en stuur hem retour. Dat helpt niet alleen het project, maar ook jou als ondernemer. Want straks kan de provincie je wellicht heel gericht ondersteunen en kan jij je circulaire idee of droom waarmaken!”

Het rijksbrede programma ‘Nederland circulair 2050’ geeft de kabinetsvisie op de circulaire economie met als uiteindelijk doel om uiterlijk in 2050 geen primaire grondstoffen meer te gebruiken. Voor kunststoffen is dit doel nader uitgewerkt in de transitieagenda Kunststoffen en vervolgens vertaald naar projecten als beschreven in het nationale Uitvoeringsprogramma Circulaire Economie 2019-2023.

Een van de projecten in het Uitvoeringsprogramma CE is het programma Toepassing Kunststof Recyclaat in nieuwe producten en verpakkingen. Beoogd wordt een groei t.o.v. 2016 van 250 kton naar 750 kton/jaar in 2030. Onder dit programma lopen inmiddels vele initiatieven. Zo is op 7 januari 2020 de Green Deal “Betrouwbaar bewijs voor toepassen van kunststof recyclaat” getekend. Hiernaast wordt er in 2020 verder gewerkt aan het opbouwen van vraag gestuurde standaarden voor kunststof recyclaat. Met NEN wordt gewerkt aan het format voor de standaarden, met WUR, Nedvang, PSP, provincies en OostNL wordt onderzoek gedaan naar de kenmerken van recyclaat en hoe die specificaties in standaarden kunnen worden opgenomen. Daarnaast start op korte termijn een zgn. doorbraakproject van het Versnellingshuis gericht op de ontwikkeling van de markt voor recyclaat en wil het ministerie van IenW graag inventariseren welke kortetermijnmaatregelen nodig zijn om de negatieve effecten van covid-19 op de recyclingsmarkt te mitigeren.

Om de samenhang tussen de vele initiatieven op het gebied van kunststof recyclaat te bewerkstelligen en te sturen op de noodzakelijke maatregelen om het doel voor 2030 te behalen is een Actieplan Toepassen Kunststof Recyclaat noodzakelijk. Zeker gezien de huidige marktomstandigheden is de ambitie om 750 kton/jaar in 2030 (voor het toepassen van kunststof recyclaat) te halen zeer uitdagend.

Partners for Innovation is gevraagd om ondersteuning te leveren bij het opstellen van het Actieplan, in nauwe samenwerking met de penvoerder: Mireille Kinket, Polymer Science Park en voorzitter van de trekkersgroep, Erik de Ruijter.

Om alle kennis en ervaring te kunnen inzetten willen we u daarom vragen om aan het kernteam deel te nemen.

Wat betekent dit concreet?

• We zullen u komende maand benaderen om input te leveren voor het Actieplan, middels een enquête en/of online interview.
• U kunt uw reactie geven op het concept Actieplan, schriftelijk of tijdens een bijeenkomst op 8 september. Tijdens deze bijeenkomst kan ook input worden geleverd voor kortetermijnmaatregelen nav covid-19 en het bovengenoemde Doorbraakproject.

We hopen dat u tijd kan vrijmaken om aan dit Actieplan bij te dragen (de tijdsbesteding is naar verwachting 4-8 uur).

 U kunt via info@polymersciencepark.nl  aangeven of u wilt deelnemen en of we u hiervoor mogen benaderen?

 

In het Webinar van het Cleantech Center is met experts uit de praktijk, te weten Freek Bakker (Suez), Michiel Westerhoff (Circulus-Berkel) en Gerard Boschman (Polymer Science Park) gediscussieerd over ‘Plastic recycling onder druk’.

 Een mooi pleidooi in het webinar: Recyclen lukt het beste als we het kunststofafval met ons allen goed scheiden. Alleen dan kunnen we ervoor zorgen dat het kunststofafval, het begin wordt van iets nieuws.

 De kunststof keten is complex en dat vraagt het nodige om het kunststofafval als nieuwe grondstof te managen. En dat betekent dat we elkaar keihard nodig hebben in de keten. Met een visie op duurzaamheid en het durven denken in lange termijn oplossingen. Kwaliteit is daarin cruciaal. En dat betekent dat al bij de bron het kunststofafval zo goed en schoon mogelijk moet worden gescheiden. Dan is minder energie nodig voor het proces om tot mooie nieuwe grondstofstromen te komen.

 Veel aandacht gaat naar verpakkingsmateriaal. Dit valt binnen de producentenverantwoordelijkheid. Nog steeds worden in verpakkingen te weinig gerecyclede kunststoffen gebruikt. Uitdaging hierbij is welke type kunststoffen worden gebruikt voor welke type verpakkingen. En is dit eigenlijk wel nodig? Zijn we bereidt concessies te doen op bijvoorbeeld kleur? Meer uniformiteit aanbrengen is noodzakelijk. Eerder hebben we daar een pleidooi voor gedaan in onze blog. Standaardisatie van materialen per productcategorie zal nieuwe inzamelsystemen en eenvoudigere scheidingstechnieken mogelijk maken waardoor hoogwaardige monostromen gecreëerd worden. https://www.polymersciencepark.nl/blog/2019/08/21/een-standaard-materiaalsoort-voor-verpakkingen-binnen-een-productcategorie-maakt-recycling-beter-mogelijk/

De werkelijkheid is weerbarstig. Mede door de crisis is er slechts een hele geringe afname van gerecyclede kunststoffen. Maar ook daarvoor ging er soms jaren overheen om producenten te overtuigen dat de recyclede kunststof korrel van voldoende kwaliteit is voor de toepassing. Dat moet echt wel anders!

 Europa voert nieuwe wetgeving in, maar we moeten uitkijken dat nieuwe wet en regelgeving niet leidt tot focus op kwantiteit. Het verschil kan worden gemaakt door te focussen op kwaliteit. Daarvoor moeten we als gehele keten om tafel en moeten er afwegingen worden gemaakt op basis van een duurzame lange termijnvisie.

 De issues waar we mee te maken hebben, werden op een rij gezet in het Webinar:

1. Olie-gebaseerde grondstoffen (virgin) zijn (te) goedkoop. En om meer te recyclen zijn nu eenmaal meer investeringen nodig en dat betekent dat de recyclede kunststof korrel voorlopig niet goedkoper gaat worden. Maatregelen moeten ervoor zorgen dat gerecyclede kunststoffen aantrekkelijker worden. Een voorzet voor deze maatregelen wordt hard aan gewerkt.

In het Actieplan Toepassen Kunststof Recyclaat pakken we samen met de NRK, de provincie Overijssel en het transitieteam Kunststoffen van het Rijk deze handschoen op. Daarover in de loop van september meer.

2. Eisen door wet en regelgeving gesteld aan producten zijn fors en stimuleren vaak niet de toepassing van recyclaat. Het moet simpeler en drempelverlagend om recyclede kunststoffen toe te passen.
3. Aanbod zekerheid is onvoldoende, vanwege de soms nog te geringe constante volumes van een bepaalde kwaliteit gerecyclede kunststoffen.

 

Zoals zo mooi werd gezegd is een transitie nodig van een model van push naar pull.

De genoemde onderwerpen passen naadloos in onze pijler “Plastics go circulair”.

Wij kunnen voor u met onze kennis, netwerk en praktische middelen een rol van betekenis zijn.

Interesse neem dan contact met ons op!

 

Gerard Boschman g.boschman@polymersciencepark.nl

 

Onlangs mochten we Sekisui Plastics als nieuw lid verwelkomen. Een mooi, Japans bedrijf dat is gevestigd in Almelo. Hun business is het produceren van een hybride hardschuim waarbij we de combinatie PS+PE of PS+PP kennen. De combinatie van Polystyreen met PE of PP geeft het Piocelan zijn karakteristieke eigenschappen als stijfheid, lichtgewicht in combinatie met taaiheid en chemische weerstand. Dit materiaal wordt onder andere gebruikt voor verpakkingsmaterialen van bijvoorbeeld beeldschermen en voor verschillende toepassingen in de auto-industrie. Samen met het team van PSP wil Sekisui onderzoeken hoe ze de gebruikte materialen die ze terugkrijgen van hun klanten kunnen recyclen tot een werkbare grondstof. Een mooie uitdaging!

 

Hoogwaardig materiaal

Het bedrijf is terecht trots op het hoogwaardige Piocelan. Het is sterker dan vergelijkbare materialen die op de markt zijn, het zet bijna niet uit bij temperatuurverschillen, het hoeft niet na te drogen bij het maken van een mal en het is minder zwaar dan andere materialen van deze samenstelling. Deze unieke kenmerken maken het materiaal onder andere prima geschikt voor het toepassen in auto’s. Denk aan de ‘core’ van bumpers of aan de toolkit in de kofferbak. Je vindt het materiaal onder andere in de auto’s van Toyota, Honda en Nissan. Maar ook een merk als LG, dat kwalitatief hoogwaardige beeldschermen maakt, kiest voor Piocelan. Juist voor die beeldschermen is het van belang dat ze tijdens transport niet beschadigd raken. Door ze met Piocelan te verpakken, is een veilig transport gegarandeerd.

 

Recyclen

Het bedrijf vindt het belangrijk om hun gebruikte materialen op een verantwoorde manier te kunnen recyclen, bij voorkeur tot een werkbare grondstof die ze weer kunnen verkopen. Of, in het meest ideale geval, tot een grondstof waar ze weer een product van kunnen maken. De uitdaging zit vooral in het identificeren van alle stoffen in het materiaal. Om goed te kunnen recyclen is het namelijk belangrijk om mono-stromen te creëren. En omdat Piocelan zo sterk is, is het lastig om het te schredderen.

 

Kennis en expertise van PSP

Sekisui is via het Di-plast programma in aanraking gekomen met PSP en zag meteen de meerwaarde van een lidmaatschap. Niet alleen de kennis, kunde en expertise van het team van PSP viel op, ook het netwerk is van groot belang. Het bedrijf hoopt dan ook met andere ondernemers in contact te komen die met dezelfde vraagstukken worstelen en heeft vertrouwen in de expertise van het team van PSP.

 

Identificeren van materialen

Dit team gaat vol enthousiasme aan de slag met de uitdaging die Sekisui heeft neergelegd. Nils Schut, projectleider innovatie en expert op het gebied van kunststoffen, ziet genoeg mogelijkheden.  ,,Wij kunnen zeker helpen bij het identificeren van materialen”, zegt hij enthousiast. ,,We kunnen dan vervolgens een advies geven over welke recycle-technieken het meest geschikt zijn. Uiteraard moeten we ons eerst nog grondig verdiepen in de case, maar ik zie zeker mogelijkheden’’.

SPHERE in Hardenberg is onlangs lid geworden van het Polymer Science Park (PSP) en daar zijn we best een beetje trots op. Sphere is een Frans familiebedrijf dat huishoudelijke verpakkingen op een duurzame wijze produceert. Ze hebben vestigingen in onder andere Frankrijk, Nederland, Italië en Spanje. In ons land produceren ze vooral huisvuilzakken van gerecycled PE. En recent zijn ze gestart met het maken van medische schorten, ook van gerecycled materiaal. Dit uiteraard vanwege de uitbraak van Covid-19. Algemeen Directeur Gerwin Nauta vertelt vol enthousiasme over de filosofie van zijn bedrijf.

,,SPHERE bestaat sinds 1976 en is een familiebedrijf met 1450 medewerkers dat vooral gericht is op continuïteit”, vertelt Gerwin. ,,Duurzaamheid staat hoog in het vaandel. Daarom produceren we onze verpakkingsmaterialen van biobased grondstoffen of van gerecyclede grondstoffen. In Frankrijk wordt bijvoorbeeld veel gebruik gemaakt van biobased grondstoffen uit rietsuiker en aardappelzetmeel en in Nederland van gerecycled PE. De producten die we maken zijn onder andere huisvuilzaken, fruit- en groentezakjes, aluminiumfolie en verpakkingen voor levensmiddelen. We werken voor retailers, professionele gebruikers zoals de horeca en voor lokale overheden in heel Europa. En onlangs zijn we gestart met het produceren van duurzame medische schorten. We vinden het belangrijk dat we die in Europa zelf op een verantwoorde manier kunnen produceren.”

Uitdagingen
Zoals gezegd produceert het bedrijf in Hardenberg huisvuilzakken van gerecycled plastic. ,,We proberen dat zo lokaal mogelijk te doen”, zegt Gerwin. ,,Want hoe mooi is het als we van plastic afval uit onze eigen regio, weer de huisvalzakken voor de regio kunnen maken! Helaas is dat nog niet het geval. Het scheiden van huishoudelijk plastic gaat steeds beter, maar het is nu nog een uitdaging om van het PE dunwandige folie en zakken te maken. En ook de geur van het materiaal vraagt nog de nodige aandacht. Hiervoor hebben we onder andere dan ook de hulp van het Polymer Science Park ingeroepen. Samen werken we aan het optimaliseren van het product.”

Kennis, kunde en netwerk
Het was voor Sphere een logische stap om samen te gaan werken met PSP. ,,We willen zoveel mogelijk circulair produceren en hebben daar meer kennis en kunde bij nodig”, benadrukt Gerwin. ,,We blijven steeds verder ontwikkelen om dit te bereiken. Daarom is het contact met PSP gelegd en hebben we deelgenomen aan het programma Folie tot Folie. Dat sloot exact aan bij waar wij mee bezig zijn. We hebben veel kennis kunnen halen en brengen. Het was mooi om in dit programma op een andere manier met andere partijen samen te werken en te horen waar zij tegenaan lopen. Daar leren wij ook weer van. Daarnaast is ook het netwerk van PSP voor ons van groot belang. Het is belangrijk om van elkaar te leren en samen stappen te zetten. Wij kijken dan ook uit naar de verdere samenwerking!”

Op 3 februari verzorgt onze directeur Mireille Kinket een workshop tijdens de Nationale Conferentie Circulaire Economie 2020. De workshop zal vooral gaan over het recyclen van kunststoffen en heeft een praktische invalshoek. ,,Het gaat er mij vooral om dat de deelnemers van elkaar leren”, licht Mireille toe. ,,Kunststof is circulair , hergebruik en recycling nemen toe. En dat is een goede ontwikkeling, want we moeten af van het zwerfafval. Dus ik roep iedereen op die de gouden tip heeft voor recyclingsmethoden deze workshop bij te wonen en die kennis in te brengen. En wie weet leer je dan ook nog van anderen!” De workshop is vooral bedoeld voor ondernemers en deskundigen uit de rubber- en kunststofindustrie. Het congres vindt plaats in Den Haag. Aanmelden en meer informatie vind je hier.