Eén standaard materiaalsoort voor verpakkingen binnen een productcategorie maakt recycling beter mogelijk

De supermarkten hebben jarenlang gewerkt aan het clusteren van producten in productcategorieën, zodat deze aansluit bij de beleving van de consument. Wij denken onbewust in productcategorieën wanneer we een product zoeken in de supermarkt. Inzamelsystemen zouden beter op deze manier van denken mogen aansluiten. Standaardisatie van materialen per productcategorie zal nieuwe inzamelsystemen en eenvoudigere scheidingstechnieken mogelijk maken waardoor hoogwaardige monostromen gecreëerd worden. De productcategorie frisdranken is een mooi voorbeeld hiervan, waarbij een standaardmateriaal PET voor alle flessen worden gebruikt en apart worden ingezameld via het statiegeldsysteem.

Plastic Pact
Door het ondertekenen van het Plastic Pact hebben veel bedrijven beloofd zich in te zetten om de hoeveelheid plastic in eenmalige verpakking terug te brengen, deze 100% recyclebaar te maken en een zo hoog mogelijk percentage hernieuwbare kunststof te gebruiken in de verpakking die op de Nederlandse markt wordt gebracht. In enkele gevallen is snel winst te behalen, bijvoorbeeld daar waar het gaat om dezelfde producten. Bij versproducten vinden we in het schap naast verpakte ook onverpakte producten. Een reductie van verpakking is hier snel gemaakt.

Gerecyclede plastic

In de meeste gevallen heeft de verpakking een belangrijke functie om het product in de juiste hoeveelheid en juiste kwaliteit aan de consument te kunnen aanbieden. In deze functie is plastic niet meer weg te denken en zullen alternatieven zeker geen milieuwinst opleveren. Echter op gebied van inzet en gebruik van soort plastic is nog veel winst te behalen in verpakkingen door gebruik te maken van gerecyclede plastic. Het echt circulair maken van de verpakking houdt in dat het materiaal dat vrijkomt na gebruik van de verpakking weer wordt ingezet voor hetzelfde doel.

PET mooi voorbeeld

Een mooi voorbeeld is de inzet van rPET bij frisdrankflessen. Dit is mogelijk omdat, zoals hierboven reeds aangegeven, voor frisdrank alleen PET als grondstof wordt gebruikt en door een apart inzamelsysteem (statiegeldsysteem) een mooie, schone monostroom beschikbaar is. Helaas is het deel PET dat via de PMD terugkomt (nog) niet te gebruiken in de toepassing voor frisdrankfles. In de stroom via de PMD-container zitten namelijk ook PET-verpakkingen waar chemicaliën, wasmiddelen en shampoos in hebben gezeten. De risico’s zijn te groot om dit materiaal voor de frisdrankfles te gebruiken. Om het mogelijk te maken om meer rPET in voedselverpakkingen te kunnen inzetten zal men producten anders dan voedingsmiddelen moeten weren in PET-verpakkingen.  In het kader van traceerbaarheid (REACH) is het dan eenvoudiger rPET breder in te zetten.

Verschillende materialen als grondstof

Wanneer we naar andere productcategorieën kijken, zoals bijvoorbeeld de wasmiddelen, dan worden binnen deze productcategorie diverse materialen gebruikt als grondstof voor verpakkingen.bWe vinden er PET flessen, HDPE extrusieblaasflessen, PP extrusieblaasflessen en PP spuitgietbakjes. Zelfs van hetzelfde merk vinden we zowel PET als HDPE flessen.

Bij de materiaalsoort PP treffen we verpakkingen aan met verschillende verwerkingseigenschappen. Deze verwerkingseigenschappen zijn bepalend voor de productiemethode. Voor extrusieblazen is een lage viscositeit gewenst en voor spuitgieten is een hoge viscositeit gewenst. Een mix van beide materialen kan niet worden gescheiden. Het verandert de viscositeit dusdanig dat het niet opnieuw ingezet kan worden bij de oorspronkelijke productiemethode.

Keuze voor een materiaalsoort levert winst voor recycling

Een keuze voor één materiaalsoort in deze productcategorie zal de inzet van gerecycled materiaal eenvoudiger maken. Wanneer wordt gekozen voor HDPE flessen en potten met dezelfde verwerkingseigenschappen en productiemethode, kan eenvoudig via meerlaagsextrusie recyclaat uit HDPE worden ingezet.

Denken in productcategorie

De verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van het recyclaat wordt nu nog te eenvoudig bij de recyclingindustrie neergelegd, hoewel het onmogelijk is om momenteel met de huidige inzameltechnieken aan de gevraagde eisen te voldoen. Het is een samenspel in de gehele keten en dat betekent onder andere dat de merkfabrikanten op productcategorieniveau moeten denken en niet op productniveau. Als bijvoorbeeld in de productcategorie wasmiddelen er een eenduidige keuze wordt gemaakt voor één materiaalsoort, geeft dit de inzamelaars en de recyclingindustrie de mogelijkheid om de kwaliteit van de monostromen te verbeteren.

Conclusie: de sleutel voor het circulair maken van de verpakking ligt in het schap van de supermarkt.  Eén standaard materiaalsoort voor verpakkingen binnen een productcategorie levert een bruikbaar recyclaat dat opnieuw ingezet kan worden in dezelfde productcategorie.

Henk-Jan Regeling